Gakkende ganzen
Al vroeg in de herfst kwamen ze aangevlogen, in wijde V formatie bij honderden tegelijk, wilde ganzen. Voor het overgrote deel waren het kolganzen, maar ook brandganzen zijn hier niet ongewoon en een enkele keer kan er een bijzondere soort tussen zitten zoals een Dwerggans, Sneeuwgans of Roodhalsgans. Dan zijn er nog de rietganzen die hier meestal even blijven waarna de meeste toch wat verder door te trekken om te overwinteren. Ook als de winter voorbij is doen ze Friesland vaak weer even aan om dan naar hun broedplaatsen terug te keren. En wat is het een mooi gezicht als ze zo bij honderden opvliegen, in de morgen laag overvliegen van hun slaapplaatsen naar hun voedselgebieden, en tegen de avond terug. En maar gakken en maar gakken. Als er muziek op de radio is zet ik deze af, dat getingel is mij niks. Maar het geluid van de vogels, ik krijg er geen genoeg van.
Schieten
En wat benijd ik deze vogels. Helemaal van Siberië zijn ze gekomen, of uit Lapland, Spitsbergen, IJsland, en zelfs zijn er wel eens bij die van Groenland komen. Wat een reizen maken zij, maar ze moeten wel. Ze hebben de jongen nog maar net zo groot dat deze kunnen vliegen, dan is de korte zomer boven de poolcirkel al weer voorbij. Als hun broedpoging om welke reden mislukt, is er geen tijd om met een volgend legsel te beginnen, daar is de zomer te kort voor. Nu is daar de ene zomer ook langer of korter dan de andere, maar dat weet je vooraf niet. Het is toch meermalen gebeurd dat de weergoden het met de ganzen zo slecht voor hadden dat er bijna geen jong volwassen kon worden vanwege het weer. En toch houden ze stand. Ganzen kunnen oud worden, waardoor ze stand houden. We kunnen het zien en merken. Ieder jaar komen ze weer terug. En laat er dan, ondanks dat het verboden is om op ganzen te schieten, toch mensen zijn die dit niet kunnen laten. Als ik het goed begrepen heb komen ze zelfs van over de Afsluitdijk om in Friesland op ganzen te schieten. En als de politie ze betrapt, hebben ze niet op de ganzen geschoten. Maar waarop richten ze dan, en valt er een schot. Ik begrijp het, ze richten op een open plek tussen de vogels om er geen een te raken. Maar dat is wel gevaarlijk voor de vogels. Als ze dat zo menen, echt menen, dan is het beter om maar niet te schieten, kunnen ze ook niet per abuis een vogel uit de lucht halen.
Respect
Er is zoveel wat ik niet begrijp. Ik heb kort geleden ergens gelezen dat er in de flora en faunawet staat dat elk individueel dier recht heeft om te leven, en dat het doden van een dier alleen mag als daar een goede reden voor is. Dus zou je alleen maar een mug als die je steekt dood mogen slaan, maar een dier te doden voor je plezier om er op te schieten, dat mag niet. Dat is mijn kant, mijn zienswijze. Maar je kunt het ook van een andere kant bekijken en uitleggen. Ganzen eten gras en poepen op het veld, spreeuwen maken veel herrie en poepen op de auto, ooievaars klepperen vroeg in de morgen, en dan die kraaien met hun nesten in het voorjaar boven de weg of in het park, en die zwaluwen met hun nesten tegen de gevels die alles bevuilen. Reden genoeg om maar raak te knallen? Zo zou je deze wetsregel ook kunnen uitleggen. Mensen verwijderen zich steeds verder van de natuur, dat andere leven dan van de mens zelf. Jammer, heel erg jammer. Vergeet niet dat wij van de natuur moeten leven, dat wij als mens daar volledig van afhankelijk zijn. Ik vraag omwille van dat leven, heb respect voor alles wat er leeft en groeit.
Omgekeerde wereld
O ja, de ganzen daar ben ik nog niet klaar mee. Want er wordt dan gezegd, in de zomer zijn er ook nog steeds wilde ganzen in het land. Jawel, dat is de grauwe gans. In het verleden hebben die van oorsprong altijd in ons land thuis gehoord. Het was een inheemse broedvogel. Maar hij is op een klein aantal paren na, een poos weg geweest, zij het niet zo ver. Al weer jaren, broeden ze ook weer in ons land, en de aantallen worden steeds groter. Was het eerst nog wat afgelegen, ver bij de mensen vandaan, ze komen steeds dichter bij de bewoonde wereld. Er zijn plaatsen waar je hele kolonies kunt aantreffen. In vroegere jaren was de merel ook een erg schuwe bosvogel die het liefst zijn nestplaats zo ver mogelijk buiten de bewoonde wereld zocht. Nu broeden ze al in een struik naast de voordeur. En neem de fuut, zo'n veertig, vijftig jaar geleden was dit ook een schuwe vogel, maar nu broeden ze in grachten midden in de steden. Misschien dat het daar voor hen nog veiliger is dan in de natuur met het gevaar van roofvogels en dieren. Maar wel veel stadslawaai. Voor een moerasvogel zal dat zeker ook wennen. Ook vossen komen midden in de steden voor, maar daar heeft een fuut geen last van. Het is een omgekeerde wereld want de stadsmussen verdwijnen, dat is zo langzamerhand een rode lijstsoort. Hier komen parkieten en zelfs papegaaien voor terug in de stadsparken, en het schijnt dat ze zelfs de winters door kunnen komen, en ook al met succes broeden. Och ja, als zwanen, ganzen en eenden in de vijvers gevoerd worden kunnen deze vogels ook wat toegeworpen krijgen.
Gemiddelde jaartemperatuur
Maar ik dwaal af, ik had het over ganzen. En hoe zit het dan met de Canadese en Nijlganzen. Eerst de Canadese. Zijn naam geeft al aan waar ze vandaan komen, uit Amerika en Canada dus. Dit is de grootste gans die we hier kennen, een klomp vlees, een goede voor de jacht. Daarom is hij ook voor dat doel ingevoerd en uitgezet in Zweden en Schotland. En ze kunnen zich daar goed handhaven en uitbreiden. In sommige natuurgebieden zie je ze daar met een groot aantal kuikens lopen. Ook in ons land komen ze in verwilderde staat voor, broeden hier ook in de natuur, maar niet in grote aantallen. Anders is het met de Nijlgans. Deze is inheems in bijna heel Afrika van Sudan tot in de Kaapprovincie in Zuid Afrika, op de droogste streken na. Het zijn siervogels waarvoor ze hier binnen zijn gekomen, maar de vrijheid gekozen en verwilderd. Tot spijt van velen doen ze het hier goed, de aantallen worden steeds groter. Ze zijn erg agressief tegenover andere vogels, onze inheemse vogels, vandaar dat ze door sommigen niet zo geliefd zijn. Zo is mijn mening ook, maar afschieten, daar zal ik niet mee instemmen. Het vreemde van deze vogels is dat ze in hun thuisland helemaal geen herrie maken met andere vogels. Als ons land echt op gaat warmen zijn die zuidelijke vogels, met insecten en ook veel planten hier al vast maar. Sommige geleerden beweren dat het hier nog eens tropisch zal worden, gelooft u dat? Ik wel, want de gemiddelde jaartemperatuur is hier vele miljoenen jaren geleden verschillende keren boven de dertig graden geweest. Maar ik denk dat we eerst nog wel een paar elfstedentochten zullen krijgen.
| «« terug naar overzicht | « vorige column | volgende column » |