Dierenleed

Konijn
Konijn

Dat beeld van een konijn wat in een strik zat vergeet ik nooit weer. Het is al heel lang geleden, we waren nog schooljongens. We liepen met ons beiden, een vriend en ik door een droge sloot door een bos. Plots werden we opmerkzaam gemaakt door een konijn wat in een strik zat, maar nog springlevend was. Het dier tolde rond en gaf een hoog schril geluid, misschien uit angst, of uit pijn door de knellende strik om de hals. Ondanks dat het dier maar een stukje draad om had van misschien een halve meter was het moeilijk om hem zo voorzichtig mogelijk in handen te krijgen, zonder dat het hem nog meer pijn, en misschien de dood zou bezorgen. Het beestje tolde maar rond aan het korte koperdraadje. Het moet er kort voor onze komst in gelopen zijn, anders had hij niet geprobeerd om met zo'n geweld onze handen te ontwijken. We kregen hem in handen, en hebben zo voorzichtig mogelijk de strik die vast om de hals zat los gemaakt. We hebben het beestje toegesproken, over de kop geaaid, op de grond gezet en los gelaten. En hij spurtte weg, een meter of vijf door de sloot, toen de wal op het bos in, en hij was uit ons zicht verdwenen. We waren blij dat we op tijd waren om dit dier van de wisse dood te redden. We hadden de strik maar meegenomen.

 

De boswachter

Maar nog geen vijftig meter verder sprong er zo een forse man vanaf de wal voor ons in de sloot. Mijn vriend schrok zo, hij deed het in zijn broek. Het was de boswachter in zijn groene jas. Wij mochten daar niet komen. Maar enthousiast vertelden we hem dat we net een konijn uit een strik hadden gered, en toonden hem het stuk koperdraad. De man heeft ons de strik afgenomen, en we moesten zo snel als we konden maken dat we het bos uit kwamen. En als hij ons daar weer zag zou er wat met ons gebeuren. Laat een paar weken later dezelfde boswachter in hetzelfde bos op heterdaad gepakt worden terwijl hij aan het stropen was. Wij hadden dus een konijn bevrijd uit een van zijn strikken. Als ik er aan denk zie ik nog het achterste van het konijn met de opvallende witte onderkant van de staart met grote sprongen in het bos verdwijnen.

 

Bloederige beelden

Dat beeld van dat konijn komt vaak in mijn herinnering terug. De angst van het beest zo hij toch nog met het korte draadje om zijn hals probeerde te vluchten, en het schrille geluid wat hij door angst of pijn voortbracht. Vooral als ik iets lees over het pijnigen van dieren zoals we het een paar jaar geleden zagen, hoe gezonde koeien geruimd moesten worden. Nee niet moesten worden, maar werden. De bloederige beelden in het nieuws hoe van deze levende dieren stukken uit de oren geknipt werd. Of dat jonge varkens gecastreerd worden zonder verdoving, en dat alleen om bezuiniging. Om financieel te bezuinigen moet een dier pijn lijden. Zijn wij als mensen die dit andere levensvormen aandoen zelf het leven op aarde waard?

 

Jagen

Eend vrouw
Eend vrouw

Vaak denk ik ook terug aan de tijd toen er hier in de omgeving nog volop werd gejaagd op ganzen, plezierjacht. In mijn ogen waren dat ook gruwelijke moordpartijen. Veel van deze vogels werden niet gedood, maar aangeschoten, gewond. Het gebeurde nogal eens dat ik een paar dagen na een jachtpartij zo'n gebied door liep en een gewonde gans vond. Wat moet je dan, zo'n hulpeloos dier dood laten kwijnen? Soms kon je ze zo op pakken en meenemen. Dan waren ze aan het einde van een lijdensweg. Een asiel was er nog niet in de buurt voor vogels, maar dan bracht ik ze naar iemand die gewonde, en jonge vogels die uit een nest waren gevallen weer op lapte. Soms probeerden de gewonde vogels nog om te vluchten. Als ze fit genoeg waren en het een eind volhielden liet ik ze maar lopen, maar als ze na een meter of tien weer in elkaar gingen zitten nam ik ze toch maar mee. Misschien dat zo'n vogel nog te redden was.

 

Schitterende kleuren

Eend man
Eend man

Een geluk dat deze gruwelijke plezierjacht steeds meer aan banden wordt gelegd. Wat heeft dat al veel leed onder vogels en dieren veroorzaakt. Hazen eenden en konijnen zijn nog niet veilig. En zijn het geen schitterende dieren. Bekijk zo'n alledaagse wilde eend, het mannetje met die schitterende kleuren. En al zijn de vrouwtjes wat eenvoudiger gekleurd, dat is haar bescherming trouwens ook in de natuur, dan hoeft er nog niet op geschoten te worden. En al is het een dier of vogel wat na onze beoordeling minder mooi is, dan geeft het nog geen recht om zo'n levend wezen bedoeld angst of pijn te bezorgen. In mijn visie heeft ieder levend wezen evenveel recht om te leven. Evenveel recht om als levend wezen gerespecteerd te worden.

 

Met welk recht

Vaak heb ik er over nagedacht. De mens heeft zich het recht toegeëigend om over alle leven op aarde te heersen. Maar is dat wel juist. Nee is mijn mening, ieder individu wat het levenslicht mag aanschouwen heeft recht om te leven, zowel de mens, de leeuw, het konijn en de slang. Ieder individu heeft het recht om zich te voeden, en het recht zich te verdedigen. Maar zo de mens tekeer gaat met het doodknuppelen van zeehonden alleen voor het bont, olifanten doden voor het ivoor, krokodillen levend villen omdat het leer dan beter zou zijn, kreeften levend koken, en veel meer van die gruwelpraktijken, daarvoor bestaat geen recht. Wij mensen zijn wreed, heel wreed als het gaat om vogels en dieren, om ander leven. We gunnen ze geen voedsel, omdat ze dan ook wat van ons mee kunnen pikken. Of dat ze op plaatsen voorkomen waar wij juist huizen willen bouwen. Denk aan de aalscholvers, ganzen en smienten. Ik heb ooit eens geschreven toen we als natuurbeschermers het op moesten nemen in de strijd om het gebied Noorderleech te behouden voor de vogels, ploeg het nutteloze vliegveld bij Leeuwarden om en poot daar aardappelen in. Want daar wilden onze tegenstanders het natuurrijke gebied voor inpolderen. Ik vind ook nu weer, gebruik het dure zinloze vliegveld voor de bouw van huizen als dat zo nodig is, en laat de Bullepolder voor de vogels. Elk dier kent angst en pijn. Waarom zou een ree anders vluchten, een vogel weg vliegen, een slak zich terug trekken in zijn beschermend huisje, en een mossel zijn schelpen sluiten bij aanwezig gevaar. Ga eens rustig zitten en denk goed na. Aan het konijn wat in een strik zat heb ik gezien wat angst betekent voor een dier. Het is voor mij een les geweest in mijn toen nog jonge leven.

 
Hans Baron (maart 2004)

«« terug naar overzicht« vorige columnvolgende column »