Als eens de lente doorbreekt

Hebben ze het over het opwarmen van onze aarde, maar ik vind dat het toch een lange winter was. Nou ja, die enkele middag als de zon scheen gingen de bloempjes van het speenkruid even open. Het is wel erg laat dit voorjaar, en erg nat. Is dit een straf omdat het kostbare water als het valt, direct weer weg gepompt wordt in de zee?

 

Vogelringen

Vogelringen
Vogelringen

Het was begin januari toen ik in het bezit kwam van een dode Buizerd. De vogel droeg een ring. Alle vleugelpennen waren van een groot en duidelijk nummer voorzien. Wat de vogel zelf aanging zag hij er goed uit, maar hij was erg licht wat het gewicht aanging. Hij zal door honger dood zijn gegaan. Alles hier over, en het nummer van de ring heb ik gemeld aan het vogelringstation in Heteren. Toen ik de gegevens terug kreeg bleek dat de vogel zes dagen voor zijn dood gevangen en geringd was in dezelfde omgeving. Toen zijn dus ook de nummers op de slagpennen aangebracht. Dan ga ik twijfelen, is het wel goed om zo'n vogel te vangen, midden in de winter om te ringen, en al de slagpennen met een nummer te voorzien? In de winter hebben vogels het al moeilijker, en ze raken gestresst met zo'n ingreep. Alleen het vangen al is de schrik voor zo'n beest, de mens is nog steeds het grootste gevaar voor een buizerd. Ik vraag me af, is dat de doodsoorzaak van deze mooie Buizerd geweest, of heeft het er toe bijgedragen? Ook vraag ik me af of dit allemaal wel zo nodig is, vooral als het om het welzijn van de vogels gaat, we weten al zo veel. Ik heb hem meegenomen naar het Natuurmuseum Fryslân waar hij tot een balg geprepareerd zal worden. Ook heb ik gevraagd of ze na kunnen gaan of er resten van gif te vinden zijn. Twee weken later vond ik een kilometer vanaf de eerste nog een dode Buizerd, deze had er langer gelegen. Het karkas was al aangetast, maar de veren leken in goede conditie. Deze had geen ring, en geen nummers in de vleugels. Vogels ringen is dat zo nodig, ook nu nog steeds, want het gebeurt al zo lang. Of is het misschien een hobby. Soms zie je vogels met zoveel ringen aan beide poten, ook nog grote opvallende kleurringen, zodat je nauwelijks poten ziet. Gaat dit niet te ver? Moeten we eerst niet aan het dier denken? En dan soms nog uitgerust met een zender en antenne op de rug, het is net een vliegend kunstobject, of een clandestiene zender. Een poos geleden zat er een enthousiaste vogelringer bij ons aan tafel. Vol vuur vertelde hij hoeveel vogels ze wel geringd hadden. Ik heb maar niks gezegd, om niet in een eindeloze discussie te raken. Wel dacht ik bij mezelf, waar gaat het nu om, om het ringen of om de vogels.

 

Nestelen

Boomkruiper
Boomkruiper

De vogels zijn druk aan het nestelen. Er wordt beweerd dat de mussen in aantal zijn afgenomen, maar dat is bij ons beslist niet het geval. Het zijn allemaal mussen, zowel Huismus als Ringmus. En niet te vergeten spreeuwen, ook die zijn aan de bouw met hun nesten. Een mooi gezicht, ze zoeken om stukken stro of dor gras, pikken het op, kijken rond of niemand het ziet, en gaan er razendsnel mee naar hun nestplaats. Het lijkt of ze het gevoel hebben dat ze het stelen.
Ik had elf nestkasten hangen, dat vond ik zo'n gek getal zodat ik er nog één bij heb gemaakt. Eén er van heeft drie afdelingen, een rijtjeswoning voor mussen. Ik had het al lang hangen voor het in de krant stond. En we kunnen zien dat ze er blij me zijn. Ook voor de spreeuwen heb ik een paar nestkasten gemaakt. Maar we hebben ook een boom met enkele holen waar deze vogels gebruik van maken. En dat is de natuurlijke wijze. Maar al hoe ik mijn best gedaan heb om ze aan nestgelegenheid te helpen, het schijnt nog lang niet genoeg te zijn. Aan alle kanten wordt ons huis door de vogels in kieren en onder de pannen naar nestruimte gezocht, gevonden en gebruikt. Zelfs in de loods maken ze nesten. Ach, die vogelpoep op de auto of tegen de ramen, is dat nou zo erg? Nee toch. Alle vogels zijn bij ons welkom, een Zwarte kraai heeft een nest in een hoge boom, een ekster naast het huis, en een paar Vlaamse gaaien waarvan ik nog niet weet waar ze nestelen. Dan zijn er nog minstens twee paar houtduiven waarvan ik één nest heb gezien. Alleen de nestkast die ik voor een Torenvalk heb gemaakt is nog leeg. Bij toeval verraadde een Boomkruiper waar ze een nestplaats hebben hoog in een boom, in een dode stronk waarin nogal wat spleten zitten. Dan zie je maar weer, dode bomen moeten blijven staan. Niet alleen voor nestgelegenheid, maar daar zit ook veel klein leven in. Voedsel dus.

 

Waterpeil

Een poosje geleden kwam ik laat thuis. Liepen er drie reeën op ons erf. Ze bleven eerst mooi staan kijken in het licht van de auto. Toen wandelden ze langzaam verder. Een paar dagen geleden kwam op een morgen een Haas mooi vanaf de weg ons pad op lopen. Langs ons huis is hij gegaan, en later in een wal verdwenen. Eergisteren waren er wel vier hazen voor huis op een land. Hazen worden wel zeldzamer. Het is de tijd dat ze jongen kunnen hebben in hun leger. De laatste dagen waren boeren nog met grote machines werkzaam op die stukken weiland. Ook kieviten hadden daar, het kan niet anders, hun nesten. Ik heb ook niet gemerkt dat daar nazorg wordt gepleegd. Wat blijft er over van de natuur. Wie komt er met een oplossing. Van hogerhand is men er eindelijk achter gekomen dat het waterpeil omhoog moet, tenminste op enkele plaatsen zou dat moeten gebeuren. De natuur wordt er al bij genoemd, maar ik proef er uit dat het vooral gaat om economische belangen. Weer geld, alles speelt om geld, de natuur is bijzaak. Het was nog maar net in het nieuws of boeren lieten al van zich horen. Ze zijn fel tegen. Mijn mening is altijd geweest, en ook nu nog, een aanvaardbaar waterpeil voor alles en iedereen. Dat moet mogelijk zijn.

 

Stinzeplanten

Helmbloem
Helmbloem

Jaren geleden waren er mensen die gingen verhuizen. Op hun erf stonden veel stinzeplanten. Ze belden me, ik mocht ze komen uitsteken, waarschijnlijk zouden ze met de komst van een volgende bewoner verloren gaan. Dat liet ik me geen twee keer zeggen. Daar hèb ik wat uitgestoken, en ik hoefde de gaten niet weer dicht te doen. Dat bleek later ook wel, dat hele erf is over de kop gegaan. Ze hebben het goed gedaan op ons erf. Vooral daslook en voorjaarshelmbloem hebben zich aardig uitgebreid. Nu zijn we zelf verhuisd, en ik heb het meeste mee verhuisd. Je weet niet wie er in het huis komt, en er zijn maar enkelen die begrip hebben voor dergelijke planten. Velen zien liever dahlia's, gladiolen of lelies. Nee, ik heb zelfs speerdistels uit gezaaid, en wat zijn dat mooie planten. De plant zelf is in mijn ogen veel mooier dan de gekweekte tuinplanten. En ze staan heel lang in bloei. En wat komen daar een insekten op af. Deze planten zijn rijk aan voedsel. Het zijn niet de lastige steekmuggen die door de distels worden aangetrokken, maar wel insekten die wel steekmuggen lusten. En op al die insekten komen insektenetende vogels af. En met al die vogels rond huis moet er ook voedselaanbod zijn, anders kunnen die hun jongen niet voeden. En dat voedsel leveren de kleurige dahlia's niet, daar vind je alleen maar oorwormen in. Oorwormen zijn nachtbrakers, die zijn bij duisternis actief, overdag houden ze zich schuil, en graag in dichte bloemen zoals dahlia's op. Dat doen pissebedden ook. Eens vond ik vele vreemde dingetjes aan planten rond huis. Wat voor vreemde dingen waren dat toch, ik kon maar niks verzinnen. Ik nam enkele mee naar het museum. Daar konden ze me niet verder helpen, dus liet ik ze daar achter. Nadien was er een specialist in dat kleine grut geweest. O, dat waren velletjes van pissebedden, het valt me tegen dat hij dat niet heeft gezien had de man gezegd. Ja, die diertjes moeten ook wel eens een nieuw jasje hebben

 
Hans Baron (mei 2006)

«« terug naar overzicht« vorige columnvolgende column »